آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰ ( ۶۰۰۰ series ) (۶xxx series) گروهی از آلیاژهای آلومینیوم کارپذیر (Wrought Aluminum Alloy) هستند که قابلیت اکستروژن عالی و مقاومت در برابر خوردگی مطلوبی دارند .
انواع آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰
انواع آلیاژهای آلومینیوم منیزیم سیلیسیم عبارتند از : آلیاژ آلومینیوم ۶۰۰۵ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۰۰۹ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۰۱۰ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۰۱۳ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۰۲۲ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۰ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۱ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۳ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۳A ، آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۵ [۱] .
سایر آلیاژهای گروه ۶۰۰۰ شامل آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۶ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۰۷۰ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۰۸۱ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۰۸۲ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۱۰۱ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۱۰۵ و آلیاژ آلومینیوم ۶۱۱۳ هستند . آلیاژ آلومینیوم ۶۱۵۱ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۱۶۲ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۲۰۱ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۲۰۵ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۲۶۲ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۳۵۱ ، آلیاژ آلومینیوم ۶۴۶۳ و آلیاژ آلومینیوم ۶۹۵۱ نیز در گروه آلیاژهای آلومینیوم سری ۶xxx قرار میگیرند [۱] .
خواص آلیاژهای آلومینیوم گروه ۶۰۰۰
این آلیاژها که با منیزیم و سیلیسیم آلیاژ شدهاند ، قابلیت عملیات حرارتی بالایی دارند . مقاومت در برابر خوردگی این آلیاژها بالا است . این آلیاژها قابلیت اکستروژن عالی دارند . محدوده مقاومت کششی نهایی آنها بین ۱۸ تا ۵۸ ksi است . این آلیاژها به راحتی با روشهای GMAW و GTAW جوش داده میشوند [۲] .
شکل ۱ قدرت اکستروژن پذیری و انعطاف پذیری آلیاژهای آلومینیوم – منیزیم – سیلیسیم را نشان میدهد .
شکل ۱ : قدرت اکستروژن پذیری آلیاژهای آلومینیوم – منیزیم – سیلیسیم [۲] .
ترکیب شیمیایی آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰
ترکیب شیمیایی برخی از آلیاژهای سری ۶۰۰۰ آلومینیوم در جدول زیر ارائه شده است . این آلیاژها برخلاف آلیاژهای آلومینیوم سری ۵۰۰۰ ( آلیاژ شده با منیزیم ) با عناصر منیزیم و سیلیسیم آلیاژ میشوند .
ترکیب شیمیایی آلیاژهای گروه آلومینیوم ۶۰۰۰ [۳] .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۰۵۳
در جدول زیر خواص مقاومت به خوردگی ، قابلیت کار سرد ، قابلیت ماشینکاری ، قابلیت بریزینگ و جوش پذیری آلیاژ آلومینیوم منیزیم ۶۰۵۳ از گروه آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰ در عملیات حرارتیهای مختلف با هم مقایسه شده است .
برای آشنایی با انواع عملیات حرارتی آلیاژهای آلومینیوم به صفحه آلومینیوم و آلیاژهای پایه آلومینیوم مراجعه کنید .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۰۵۳ [۳] .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۱
در جدول زیر خواص مقاومت به خوردگی ، قابلیت کار سرد ، قابلیت ماشینکاری ، قابلیت بریزینگ و جوش پذیری آلیاژ آلومینیوم منیزیم ۶۰۶۱ از گروه آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰ در عملیات حرارتیهای مختلف با هم مقایسه شده است .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۱ [۳] .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۳
در جدول زیر خواص مقاومت به خوردگی ، قابلیت کار سرد ، قابلیت ماشینکاری ، قابلیت بریزینگ و جوش پذیری آلیاژ آلومینیوم منیزیم ۶۰۶۳ از گروه آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰ در عملیات حرارتیهای مختلف با هم مقایسه شده است .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۳ [۳] .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۶
در جدول زیر خواص مقاومت به خوردگی ، قابلیت کار سرد ، قابلیت ماشینکاری ، قابلیت بریزینگ و جوش پذیری آلیاژ آلومینیوم منیزیم ۶۰۶۶ از گروه آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰ در عملیات حرارتیهای مختلف با هم مقایسه شده است .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۶ [۳] .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۰۷۰
در جدول زیر خواص مقاومت به خوردگی ، قابلیت کار سرد ، قابلیت ماشینکاری ، قابلیت بریزینگ و جوش پذیری آلیاژ آلومینیوم منیزیم ۶۰۷۰ از گروه آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰ در عملیات حرارتیهای مختلف با هم مقایسه شده است .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۰۷۰ [۳] .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۱۰۱
در جدول زیر خواص مقاومت به خوردگی ، قابلیت کار سرد ، قابلیت ماشینکاری ، قابلیت بریزینگ و جوش پذیری آلیاژ آلومینیوم منیزیم ۶۱۰۱ از گروه آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰ در عملیات حرارتیهای مختلف با هم مقایسه شده است .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۱۰۱ [۳] .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۲۰۱
در جدول زیر خواص مقاومت به خوردگی ، قابلیت کار سرد ، قابلیت ماشینکاری ، قابلیت بریزینگ و جوش پذیری آلیاژ آلومینیوم منیزیم ۶۲۰۱ از گروه آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰ در عملیات حرارتیهای مختلف با هم مقایسه شده است .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۲۰۱ [۳] .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۲۶۲
در جدول زیر خواص مقاومت به خوردگی ، قابلیت کار سرد ، قابلیت ماشینکاری ، قابلیت بریزینگ و جوش پذیری آلیاژ آلومینیوم منیزیم ۶۲۶۲ از گروه آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰ در عملیات حرارتیهای مختلف با هم مقایسه شده است .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۲۶۲ [۳] .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۳۵۱
در جدول زیر خواص مقاومت به خوردگی ، قابلیت کار سرد ، قابلیت ماشینکاری ، قابلیت بریزینگ و جوش پذیری آلیاژ آلومینیوم منیزیم ۶۳۵۱ از گروه آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰ در عملیات حرارتیهای مختلف با هم مقایسه شده است .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۳۵۱ [۳] .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۴۶۳
در جدول زیر خواص مقاومت به خوردگی ، قابلیت کار سرد ، قابلیت ماشینکاری ، قابلیت بریزینگ و جوش پذیری آلیاژ آلومینیوم منیزیم ۶۴۶۳ از گروه آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰ در عملیات حرارتیهای مختلف با هم مقایسه شده است .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۴۶۳ [۳] .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۹۵۱
در جدول زیر خواص مقاومت به خوردگی ، قابلیت کار سرد ، قابلیت ماشینکاری ، قابلیت بریزینگ و جوش پذیری آلیاژ آلومینیوم منیزیم ۶۹۵۱ از گروه آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰ در عملیات حرارتیهای مختلف با هم مقایسه شده است .
خواص آلیاژ آلومینیوم ۶۹۵۱ [۳] .
کاربرد آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰
در ساخت اجزای سازنده کامیونهای سنگین ، کامیونهای مخزن دار و تریلیها از قطعات اکستروژن شده آلیاژ ۶۰۰۰ استفاده میشود ( شکل ۲ ) .
شکل ۲ : در ساخت اجزای سازنده کامیون سنگین ، کامیون مخرن دار و تریلی از آلیاژهای اکسترود شده سری ۶۰۰۰ یا ۲۰۰۰ استفاده میشود [۲] .
در ساخت ساختارهای گنبدی شکل ( مانند شکل ۳ ) از اشکال اکسترود شده آلیاژ ۶۰۶۱ یا ۶۰۶۳ استفاده میشود .
شکل ۳ : تکیه گاههای ساختمانی یا اعضای لولهای شکل ساخته شده از آلیاژ ۶۰۶۱ یا ۶۰۶۳ [۲] .
در ادامه به برخی از کاربردهای آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰ پرداخته شده است [۳] .
۶۰۵۳ : سیم و میله برای پرچ کردن [۳] .
۶۰۶۱ : سازه با طول عمر زیاد و مقاومت به خوردگی بالا [۳] .
۶۰۶۳ : کاربردهای آرشیتکتی ، اثاثیه منزل ، اکستروژن [۳] .
۶۰۶۶ : قطعات فورج و اکسترود شده برای جوشکاری [۳] .
۶۰۷۰ : سازهها با طول عمر زیاد و جوشکاری شده ، خطوط لوله [۳] .
آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰ گرید ۶۱۰۱ : هادیهایی با مقاومت بالا [۳] .
۶۱۵۱ : مقاومت متوسط ، قطعات فورج برای ماشینها و اتومبیلها [۳] .
۶۲۰۱ : سیمها با هدایت الکتریکی و مقاومت مکانیکی بالا [۳] .
۶۲۶۲ : پیچها [۳] .
۶۳۵۱ : مقاطع اکسترود ، سازهها و لولهها [۳] .
۶۴۶۳ : مقاطع اکسترود آرشیتکتی [۳] .
آلیاژهای آلومینیوم سری ۶۰۰۰ ( ۶۰۰۰ series ) گروهی از فلزات و آلیاژهای غیرآهنی هستند که قابلیت اکستروژن بالایی دارند . از دیگر خواص مطلوب این آلیاژها میتوان به قابلیت عملیات حرارتی بالا ، مقاومت در برابر خوردگی و جوش پذیری خوب اشاره کرد . بدلیل خواص مطلوب ، این آلیاژها کاربردهای فراوانی در صنایع دارند .
منابع
[۱] “https://en.wikipedia.org/wiki/Aluminium_alloy#6000_series.” .
[۲] Myer kutz, Handbook of Materials Selection. .
[۳] کاویانینژاد، فریدون, انتخاب مواد و طراحی برای مهندسین مواد- مکانیک- شیمی. موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.