فولادهای کربنی سری ۱۲xx جزء فولادهای ساده کربنی هستند . این فولادها حاوی عناصر گوگرد و فسفر بوده و مقدار گوگرد آن‌ها بین ۰/۱۶ تا ۰/۳۵ درصد و مقدار فسفر در آن‌ها بین ۰/۰۴ تا ۰/۲۱ درصد است [۱] .

به فولادهای سری ۱۲XX فولادهای Rephosphorized and resulfurized گفته می شود.

شکل زیر ریزساختار فولاد AISI/SAE 1213 با اجزای سولفید منگنز، فریت باقی مانده و پرلیت را نشان می‌دهد که با محلول ۲ درصد نایتال و ۴ درصد پیکرال اچ شده است.

ریزساختار فولاد گوگرد دار و فسفر دار AISI/SAE 1213 با اجزای سولفید منگنز ( اشکال خاکستری رنگ و کشیده که با فلش مشخص شده ) – ریزساختار فریت باقی مانده ( اجزای سفید رنگ ) و پرلیت ( اجزای سیاه رنگ ) – اچ شده توسط پیکرال ۴ درصد و نایتال ۲ درصد [۲] .

انواع فولادهای کربنی سری ۱۲xx

انواع فولاد معرفی شده طبق استاندارد AISI به صورت زیر است [۳] .

AISI 1211 , AISI 1212 , AISI 1213 , AISI 12L14

آنالیز شیمیایی زیرمجموعه‌‌های فولاد کربنی سری ۱۲xx در جدول زیر قابل مشاهده است [۳] . مقادیر بر حسب درصد وزنی آورده شده است .

ترکیب شیمیایی فولاد شاده کربنی AISI 12L14

خواص مکانیکی فولادهای سری ۱۲xx

خواص مکانیکی فولادهای کربنی سری ۱۲xx در جدول زیر ارائه شده است[۳]. اعداد مربوط به این گروه‌ها خیلی به یکدیگر نزدیک است؛ اما برای دریافت اطلاعات دقیق از هر کدام جداول زیر کمک‌کننده هستند .

کاربرد فولادهای کربنی سری ۱۲xx

فولادهای ۱۲۱۱، ۱۲۱۲ در صنعت ماشینکاری پیچ کاربرد دارند[۴].

فولاد ۱۲۱۵ در کاربردهای کم تنش مانند اتصالات، بوش‌ها و سرپیچ‌ها کاربرد دارد[۵].

فولادهای کربنی سری ۱۲xx گروهی از فولادهای کربنی بوده که بدلیل وجود عناصر گوگرد و فسفر در آن‌ها، به فولادهای گوگرد دار و فسفر دار نیز معروف هستند. این فولادها بدلیل حضور گوگرد قابلیت ماشین‌کاری بالایی دارند. در یک سری از این گروه (AISI 12L14) علاوه بر عناصر دیگر عنصر سرب نیز وجود دارد. عنصر سرب باعث افزایش قابلیت ماشینکاری در فولادها می‌شود. این فولادها در کاربردهایی که به تنش پایینی نیاز دارند، قابل استفاده هستند.

منابع

[۱]         Myer kutz, Handbook of Materials Selection. .

[۲]         B. L. Bramfitt and A. O. Benscoter, “Introduction to Steels and Cast Irons,” Metallogr. Guid., pp. 1–۲۱, ۲۰۱۹.

[۳]         “https://www.efunda.com/materials/alloys/carbon_steels/list_carbon.cfm?m=ais&Page_Title=AISI%2012xx&ID_Low=AISI_12.” .

[۴]         “https://www.azom.com/article.aspx?ArticleID=6601.” .

[۵]         “https://www.ashleyward.com/blog.html/1018-vs.-1215/.” .