آلیاژهای آلومینیوم سری ۸xx.x (۸xx.x series) از آلیاژهای آلومینیوم ریختگی (Cast Aluminum Alloys) است که قابلیت ماشینکاری و پرداختکاری سطحی عالی دارند بهمین دلیل از آنها در ساخت انواع یاتاقانها استفاده میشود .
انواع آلیاژهای آلومینیوم قلع
انواع آلیاژهای آلومینیوم گروه ۸xx.x شامل ۸۵۰.۰ aluminum alloy ، ۸۵۱.۰ aluminium alloy و ۸۵۲.۰ aluminium alloy است [۱] .
گریدهای ASTM B618 Grade 851.0 T5 ، ASTM B618 Grade 850.0 T5 ، ASTM B618 Grade 852.0 T5 ، ASTM B26 Grade 852.0 T5 ، ASTM B26 Grade 850.0 T5 ، ASTM B26 Grade 851.0 T5 نیز در این گروه آلیاژهای آلومینیوم سری ۸xx.x قرار میگیرند [۲] .
ASTM B108 Grade 851.0 T5 ، ASTM B108 Grade 852.0 T5 ، ASTM B108 Grade 850.0 T5 ، ASTM B108 Grade 851.0 T6 نیز جزء آلیاژهای آلومینیوم قلع هستند [۲] .
خواص آلیاژهای آلومینیوم قلع
آلیاژهای آلومینیوم گروه ۸xx.x با عنصر قلع آلیاژ میشوند . آلیاژهای آلومینیوم قلع در گروه آلیاژهای آلومینیوم عملیات حرارتی پذیر قرار میگیرند . آلیاژهای گروه ۸xx.x آلومینیوم قابلیت ماشینکاری عالی دارند . استحکام کششی نهایی این آلیاژها بین ۱۵ تا ۳۰ ksi است [۳] .
فرآیند ریخته گری آلیاژهای آلومینیوم قلع مشابه آلیاژهای آلومینیوم سری ۷xx.x دشوار و دارای اشکالاتی است . بهمین دلیل از آلیاژهای آلومینیوم سری ۸xx.x زمانی استفاده میشود که هم پرداختکاری سطحی عالی و هم سختی نسبی مورد نیاز باشد . این شرایط در ساخت انواع یاتاقان ها (Bearings) و بوش ها (Bushings) مورد نیاز است ؛ بنابراین از آلیاژهای آلومینیوم قلع برای ساخت آنها استفاده میشود [۳] .
ترکیب شیمیایی آلیاژهای سری ۸xx.x آلومینیوم
ترکیب شیمیایی آلیاژهای آلومینیوم سری ۸xx.x گرید ۸۵۰.۰ شامل ۱.۰ درصد مس ، ۱.۰ درصد نیکل و ۶.۲ درصد قلع است [۳] .
ترکیب شیمیایی آلومینیوم ۸۵۱.۰ عبارت است از : ۲.۵ درصد سیلیسیم ، ۱.۰ درصد مس ، ۰.۵ درصد نیکل و ۶.۲ درصد قلع است [۳] .
ترکیب شیمیایی آلیاژهای آلومینیوم سری ۸xx.x گرید ۸۵۲.۰ شامل ۲.۰ درصد مس ، ۰.۷۵ درصد منیزیم ، ۱.۲ درصد نیکل و ۶.۲ درصد قلع است [۳] .
خواص مکانیکی آلیاژهای آلومینیوم قلع
جدول زیر خواص مکانیکی برخی از آلیاژهای آلومینیوم سری ۸xx.x را نمایش میدهد .
خواص مکانیکی آلیاژهای آلومینیوم سری ۸xx.x [1] .
برای آشنایی با انواع عملیات حرارتی آلیاژهای آلومینیوم و نیز کدهای عملیات حرارتی اشاره شده در جدول فوق به صفحه آلومینیوم و آلیاژهای پایه آلومینیوم در سایت شرکت پیشگامان توسعه مواد سام مراجعه کنید .
شکل ۱ نمودار اشبی آلیاژ ASTM B108 Grade 850.0 T5از گروه آلیاژهای آلومینیوم گروه ۸xx.x را نشان میدهد .
شکل ۱ : نمودار اشبی آلومینیوم ASTM B108 Grade ۸۵۰.۰ T5 [4] .
چگالی این آلیاژ برابر با ۲.۸ g/cm۳ و مدول الاستیک آن در دمای ۲۰ درجه سانتی گراد ۷۰ GPa است [۴] .
آلیاژ ASTM B108 Grade 850.0 T5 حاوی ۵.۵ تا ۷.۰ درصد قلع است . عناصری مانند مس ، آهن ، نیکل ، سیلیسیم ، تیتانیم ، منیزیم و منگنز نیز در این آلیاژ وجود دارند [۴] .
کاربردهای آلیاژهای آلومینیوم گروه ۸xx.x
همانطور که در بالا ذکر شد این آلیاژها در ساخت یاتاقانهایی با کیفیت بسیار عالی مورد استفاده قرار میگیرند .
آلیاژهای آلومینیوم قلع (۸xx.x series) گروهی از آلیاژهای آلومینیوم ریختگی هستند که قابلیت پرداختکاری و ماشینکاری عالی دارند .
بدلیل خواص مطلوب ، از آلیاژهای آلومینیوم سری ۸xx.x در ساخت یاتاقان ها و بوش ها استفاده میشود .
منابع
[۱]“https://en.wikipedia.org/wiki/Aluminium_alloy#Cast_alloys.” .
[۲]“https://matmatch.com/advanced-search?categories=8xx-x.” .
[۳] Myer kutz, Handbook of Materials Selection. .
[۴] “https://matmatch.com/materials/minfm12923-astm-b108-grade-850-0-t5.” .