فولادهای کربنی سری ۱۱xx جزء خانواده فولادهای ساده کربنی هستند . این فولادها حاوی گوگرد هستند به همین دلیل به آنها فولادهای گوگرد دار نیز میگویند .
بر طبق استانداردهایSAE/AISI ، فولادهای ساده کربنی یا کربن استیلها به چهار گروه زیر طبقهبندی میشوند :
- فولاد کربنی بدون گوگرد ( Nonresulfurized carbon steels ) سری ۱۰xx
- فولادهای گوگرد دار ( Resulfurized steels ) سری ۱۱xx
- فولادهای فسفر دار و گوگرد دار ( Rephosphorized and resulfurized steels ) سری ۱۲xx
- فولاد کربنی منگنز بالا ( High manganese carbon steels ) سری ۱۵xx
فولادهای سری ۱۱xx بین ۰/۰۸ و ۰/۳۳ درصد گوگرد دارند . اگرچه در بیشتر فولادها ، گوگرد ناخالصی نامطلوب محسوب میشود و به کمتر از ۰/۰۵ درصد محدود میشود ، اما در فولادهای کربنی سری ۱۱xx و۱۲xx ، گوگرد به منظور تشکیل ترکیبات سولفید منگنز به آنها افزوده میشود . قابلیت ماشینکاری این فولادها نسبت به فولادهایی که درصد گوگرد بسیار پایینی دارند ، بیشتر است ؛ چرا که سولفید منگنز بعنوان روانکار عمل کرده و باعث خوب تراشیده شده فولاد میشود . از این رو به این فولادها خوش تراش نیز میگویند [۱] .
انواع فولاهای کربنی سری ۱۱xx
انواع این فولادها طبق استاندارد AISI به شرح زیر آورده شده است [۲] .
AISI 1110 , AISI 1117 , AISI 1118 , AISI 1137 , AISI 1139 , AISI 1140 , AISI 1141 , AISI 1144 , AISI 1145 , AISI 1146 , AISI 1151
خواص فولاهای کربنی ۱۱xx
درصد عناصر موجود در هر آلیاژهای فولادهای کربنی سری ۱۱xx در جدول زیر قابل مشاهده است [۲] . مقادیر برحسب درصد وزنی هستند .
ترکیب شیمیایی فولاد کربنی AISI 1145
خواص مکانیکی این فولاها
در جداول زیر خواص مکانیکی همه گروههای این فولادها رائه شده است [۲] . نامگذاری فولادها بر اساس استاندارد AISI است .
کاربرد فولادهای کربنی ۱۱xx
کاربرد فولادهای ۱۱۱۰، ۱۱۳۹ عبارتند از[۳]:
- مهندسی دریا
- کورهها و توربینهای گازی
- مخازن فشار و دیگ بخار
- نیروگاههای هستهای
- نیروگاههای شیمیایی
فولاد ۱۱۱۸ در پیچها، بستها و چفتها کاربرد دارد[۴]. فولاد ۱۱۴۰ در میلههای حلزونی و عملیاتی که نیاز به سرعت بالا دارند قابل استفاده هستند[۵].
پیچ و مهرههای فولاد ۱۱۱۰[۳].
فولادهای کربنی سری ۱۱xx زیرمجموعهی فولادهای ساده کربنی هستند . وجود گوگرد در این فولادها باعث افزایش قابلیت ماشینکاری در آنها شده است . از این رو میتوان این فولادها را در گروه فولادهای خوش تراش قرار دارند .
منابع
[۱] Myer kutz, Handbook of Materials Selection. .
[۲] “https://www.efunda.com/materials/alloys/carbon_steels/list_carbon.cfm?m=ais&Page_Title=AISI%2011xx&ID_Low=AISI_11.” .
[۳] “https://boltport.com/materials/low-carbon-steel/aisi-1110/.” .
[۴] “https://www.azom.com/article.aspx?ArticleID=6563.” .
[۵] “https://www.azom.com/article.aspx?ArticleID=6593.” .