آلیاژهای آلومینیوم سری ۷xx.x (۷xx.x series) از خانواده آلیاژهای آلومینیوم ریختگی (Cast Aluminum Alloys) و یک آلیاژ آلومینیوم روی است که قابلیت ماشینکاری بالایی دارد و بدلیل ظاهر فوق العاده و درخشان در ساخت اثاثیه منزل کاربرد دارد .
انواع آلیاژهای آلومینیوم روی
برخی از آلیاژهای آلومینیوم سری ۷xx.x شامل آلیاژ آلومینیوم روی ۷۱۲.۰ ، آلیاژ آلومینیوم روی ۷۱۳.۰ و آلیاژ آلومینیوم روی ۷۷۱.۰ [۱] .
آلیاژ آلومینیوم روی ۷۰۵.۰ ، آلیاژ آلومینیوم روی ۷۰۷.۰ و آلیاژ آلومینیوم روی ۷۱۰.۰ نیز در این گروه قرار میگیرند [۲] .
خواص آلیاژهای آلومینیوم سری ۷xx.x
این آلیاژها برخلاف آلیاژهای آلومینیوم سری ۵xx.x (که یک آلیاژ آلومینیوم منیزیم است) با عنصر روی آلیاژ میشوند ؛ از این رو به آنها آلیاژ آلومینیوم روی نیز گفته میشود . این آلیاژها در دسته ی آلیاژهای آلومینیوم عملیات حرارتی پذیر قرار میگیرند [۳] .
روش های ریخته گری آلیاژهای آلومینیوم گروه ۷xx.x شامل ریخته گری با قالب ماسه ای و ریخته گری با قالب دائمی است . آلیاژهای آلومینیوم روی قابلیت ماشینکاری عالی دارند . همچنین میتوان گفت این آلیاژها ظاهری فوق العاده دارند . استحکام کششی نهایی این آلیاژها ۳۰ تا ۵۵ ksi است . قطعات ریختگی این آلیاژها اشکالات و نواقص زیادی دارند ؛ بهمین دلیل در مواردی استفاده میشوند که به پرداختکاری و ماشینکاری نیاز باشد [۳] .
ترکیب شیمیایی آلیاژهای آلومینیوم سری ۷xx.x
در ادامه عناصر آلیاژی موجود در برخی از آلیاژ های آلومینیوم روی را مشاهده خواهید کرد .
ترکیب شیمیایی آلیاژ آلومینیوم روی ۷۱۲.۰ شامل ۰.۲۵ درصد مس ، ۰.۵ تا ۰.۶۵ درصد منیزیم ، ۰.۱۰ درصد منگنز ، ۰.۳۰ درصد سیلیسیم ، ۰.۵۰ درصد آهن ، ۰.۴ تا ۰.۶ درصد کروم ، ۰.۱۵ تا ۰.۲۵ درصد تیتانیم به همراه مقادیر اندکی از عناصر دیگر است [۱] .
مقدار عنصر روی در آلیاژهای آلومینیوم گروه ۷xx.x گرید ۷۱۲.۰ برابر با ۵.۰ تا ۶.۵ درصد است [۱] .
ترکیب شیمیایی آلیاژ آلومینیوم روی ۷۱۳.۰ عبارت است از : ۰.۴ تا ۱.۰ درصد مس ، ۰.۲ تا ۰.۵ درصد منیزیم ، ۰.۶ درصد منگنز ، ۰.۲۵ درصد سیلیسیم ، ۱.۱ درصد آهن ، ۰.۳۵ درصد کروم ، ۰.۱۵ درصد نیکل ، ۰.۲۵ درصد تیتانیم بهمراه مقادیر اندکی از دیگر عناصر است [۱] .
درصد عنصر روی در آلیاژهای آلومینیوم سری ۷xx.x گرید ۷۱۳.۰ ، ۷.۰ تا ۸.۰ درصد گزارش شده است [۱] .
ترکیب شیمیایی آلیاژ آلومینیوم روی ۷۷۱.۰ عبارت است از : ۰.۱ درصد مس ، ۰.۸ تا ۱.۰ درصد منیزیم ، ۰.۱ درصد منگنز ، ۰.۱۵ درصد سیلیسیم ، ۰.۱۵ درصد آهن ، ۰.۰۶ تا ۰.۲ درصد کروم ، ۰.۱ تا ۰.۲ درصد تیتانیم بهمراه مقادیر اندکی از عناصر دیگر است [۱] .
درصد عنصر روی در آلیاژهای آلومینیوم سری ۷xx.x گرید ۷۷۱.۰ ، ۶.۵ تا ۷.۵ درصد گزارش شده است [۱] .
خواص مکانیکی آلیاژهای سری ۷xx.x آلومینیوم
جدول زیر خواص مکانیکی برخی از آلیاژهای سری ۷xx.x آلومینیوم را نمایش میدهد .
خواص مکانیکی آلیاژهای آلومینیوم سری ۷xx.x [2] .
برای آشنایی با انواع عملیات حرارتی آلیاژهای آلومینیوم و کدهای عملیات حرارتی اشاره شده در جدول فوق به صفحه آلومینیوم و آلیاژهای پایه آلومینیوم در سایت شرکت پیشگامان توسعه مواد سام مراجعه کنید .
شکل ۱ نمودار اشبی آلیاژ آلومینیوم EN 1706 Grade AC-71000 T1 را نشان میدهد .
شکل ۱ : نمودار اشبی آلومینیوم EN 1706 Grade AC-71000 T1 [4] .
چگالی آلیاژهای آلومینیوم سری ۷xx.x گرید EN 1706 Grade AC-71000 T1 برابر با ۲.۸ g/cm۳ و مدول الاستیک آن ۷۴ GPa است . این آلیاژ حاوی ۹۰.۳ درصد آلومینیوم و ۴.۵ تا ۶ درصد روی است . علاوه بر این ، عناصر دیگری نظیر آهن ، منیزیم ، منگنز ، سیلیسیم ، کروم ، مس ، تیتانیم ، سرب ، نیکل و قلع در این آلیاژ وجود دارند [۴] .
کاربردهای آلیاژهای آلومینیوم سری ۷xx.x
کاربرد آلیاژ آلومینیوم روی ۷۱۲.۰ در کاربردهای مقاوم به شوک یا ضربه و مقاوم به خوردگی است [۱] .
همچنین از این آلیاژ در مواردی که به قابلیت ماشینکاری بالا و ثبات ابعادی بالا نیاز باشد ، استفاده میشود [۱] .
کاربرد آلیاژهای آلومینیوم سری ۷xx.x گرید ۷۱۳.۰ در ساخت مبلمان منزل است [۱] .
کاربرد آلیاژ آلومینیوم روی ۷۷۱.۰ در مواردی است که به مقاومت به خوردگی بالا نیاز باشد [۱] .
همچنین این آلیاژ در مواردی که به ظاهر بسیار زیبا و درخشان نیاز باشد مورد استفاده قرار میگیرد [۱] .
آلیاژهای آلومینیوم سری ۷xx.x (۷xx.x series) گروهی از آلیاژهای آلومینیوم ریختگی هستند که قابلیت ماشینکاری و در نتیجه ظاهر بسیار خوبی دارند . بدلیل ظاهر درخشان آلیاژهای آلومینیوم روی ، از آنها در ساخت لوازم خانه مانند مبلمان و غیره استفاده میشود .
منابع
[۱]M. H. ASM Handbook@ Formerly Tenth Edition, ASM Handbook Vol. 2, vol. 2. Volume 2 Properties and Selection: Nonferrous Alloys and Special-Purpose Materials.
[۲]“https://en.wikipedia.org/wiki/Aluminium_alloy#Cast_alloys.” .
[۳]Myer kutz, Handbook of Materials Selection. .
[۴]“https://matmatch.com/materials/alky2212-en-1706-grade-ac-71000-t1.” .