آلیاژهای مس با خلوص بالا (High-copper alloys) گروهی از فلزات و آلیاژها هستند که استحکام و مقاومت به سایش آنها نسبت به عنصر مس بیشتر است .

انواع و ترکیب شیمیایی آلیاژهای پایه مس با خلوص بالا

• آلیاژ مس ۱۱۰ (Electrolitic Tough-Pitch) ؛ ۹۹.۲ درصد مس + ۰.۰۴ درصد اکسیژن .
• آلیاژ مس ۱۰۲ (Oxygen Free Copper) ؛ ۹۹.۵ درصد مس .
• آلیاژ مس ۱۲۲ (Phosphours Deoxidized) ؛ ۹۹.۹ درصد مس + ۰.۰۲ درصد فسفر .
• آلیاژ مس ۱۴۵ (Tellurium Copper) ؛ ۹۹.۵ درصد مس + ۰.۵ درصد تلوریم .
• آلیاژ مس ۱۴۷ (Sulfur Copper) ؛ ۹۹.۷ درصد مس + ۰.۴ درصد گوگرد .
• آلیاژهای مس با خلوص بالا گرید ۱۵۰ (Zirconium Copper) ؛ ۹۹.۸ درصد مس + ۰.۱۵ درصد زیرکونیوم .
• آلیاژ مس ۱۷۲ (Berylium Copper) ؛ ۹۸.۱ درصد مس + ۲.۱۵ درصد بریلیوم .
• آلیاژ مس ۱۷۲ (Berylium Copper H.T.) ؛ ۹۸.۱ درصد مس + ۲.۱۵ درصد بریلیوم .
• آلیاژ مس ۱۸۲ (Chorumium Copper) ؛ ۹۹.۱ درصد مس + ۰.۸۵ درصد کروم .

خواص آلیاژهای پایه مس دارای خلوص بالا

• رسانایی حرارتی و الکتریکی این آلیاژها به عنصر مس خالص نزدیک است .
• این آلیاژها استحکام ، سختی و مقاومت سایشی بالاتری نسبت به عنصر مس دارند .
• بسته به فعل و انفعالات بین محیط و آلیاژ ، مقاومت به خوردگی این آلیاژها می‌تواند بالاتر یا پایین تر از عنصر مس خالص باشد .

کاربرد آلیاژهای پایه مس با خلوص بالا

• صنایع الکتریکی .
• الکترودهای جوشکاری مقاومتی .
• سیم های واگن برقی .
• حلقه های لغزش .
• محافظ کابل .
• آمالگام دندانی (High copper alloys for dental amalgam) .

شکل ۱ تصویری از لفاف آمالگام بر روی اولین دندان آسیا را نشان می‌دهد .

شکل ۱ : پر شدن دندان آسیا با آمالگام .

شکل ۲ کاربرد آلیاژهای مس بریلیوم را در ساخت ابزارها نشان می‌دهد .

شکل ۲ : ابزارهای ساخته شده از آلیاژ مس بریلیوم .

آلیاژهای Cu دارای خلوص بالا (High copper alloys) زیرگروه مس و آلیاژهای پایه مس هستند که محتوای مس بالایی دارند ؛ از این رو خواص این آلیاژها به عنصر خالص مس نزدیک است . لازم به ذکر است که این آلیاژها خواص مکانیکی بهتری ، از جمله استحکام ، سختی و مقاومت به سایش ، نسبت به مس دارند . از کاربردهای این آلیاژ می‌توان به صنایع الکتریکی ، ساخت ابزارآلات ، دندانپزشکی و غیره اشاره کرد .

منابع

۱. راهنمای عملی ” انتخاب مواد و طراحی برای مهندسین مواد ، مکانیک و شیمی ” ، مهندس فریدون کاویانی نژاد .

۲. Handbook of Materials Selection, Edited by MYER KUTZ

۳. https://en.wikipedia.org/wiki/Amalgam_(dentistry)

۴. https://en.wikipedia.org/wiki/Beryllium_copper